صورتحساب شمس چیست ؟
صورتحساب شمس چیست ؟
نحوه صدور صورتحساب شمس
- نویسنده : سید علی سرحدی
- سطح : میانی
- پیش نیاز : مقاله انواع صورتحساب الکترونیکی
- مدت زمان مطالعه : ۱۰ دقیقه
- ۱۴۰۱/۱۲/۰۸

فهرست مطالب :
* مقدمه :
با اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان تکالیف مالیاتی زیادی به باید ها و نباید های مالیاتی در کشور ما اضافه شد.
مهم ترین تکالیف مالیاتی که مودیان باید به آن توجه داشته باشند عبارت است از :
۱ – ثبت نام و عضویت در سامانه مودیان
۲ – استفاده از پایانه های فروشگاهی
۳ – صدور صورتحساب الکترونیکی
حال که این قانون در کشور ما به مرحله اجرا در آمده است باید بدانید که یکی از مهم ترین تکالیف قانونی ما در این قانون صدور صورتحساب الکترونیکی است.
اما جالب است بدانید که با وجود ابزار متعدد جهت صدور صورتحساب الکترونیکی گاها به دلایل متعددی امکان صدور صورتحساب الکترونیکی وجود ندارد که قانون گذار در خصوص این موضوع در ماده ۱۲ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان اختیار را به سازمان مالیاتی داده است.
سازمان امور مالیاتی نیز به موجب دستورالعمل ماده ۱۲ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان ضوابط اجرایی مربوط به صورتحساب شمس را تدوین و اعلام کرده است.
۱ – صورتحساب الکترونیکی چیست ؟
همانطور که در مقاله انواع صورتحساب الکترونیکی گفته شده است در اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان یکی از مهم ترین تکالیف مودیان این قانون صدور صورتحساب الکترونیکی است.
صورتحساب الکترونیکی صورتحسابی است دارای شماره یکتای ۲۲ رقمی که به صورت الکترونیکی صادر می گردد و دارای انواع مختلفی است از جمله :
۱ – صورتحساب الکترونیکی نوع اول
۲ – صورتحساب الکترونیکی نوع دوم
۳ – صورتحساب الکترونیکی نوع سوم
صورتحساب الکترونیکی نوع اول از طریق سامانه مودیان و دارای کلیه اطلاعات خریدار و فروشنده و کالا یا خدمات مورد معامله می باشد و صورتحساب الکترونیکی نوع دوم از طریق سامانه مودیان یا پایانه فروشگاهی صادر و صرفا دارای اطلاعات فروشنده و کالا یا خدمات مورد معامله است و صورتحساب نوع سوم صرفا از طریق پایانه های فروشگاهی صادر می گردد.
صورتحساب الکترونیکی دارای فرمت ها و الگوهای مختلفی است که برای فعالیت های مختلف طراحی شده است که هر یک برای فعالیت های مخصوص به خود طراحی و مورد استفاده قرار می گیرد.
الگوهای صادره صورتحساب های الکترونیکی نوع اول عبارتند از :
۱ – الگوی اول ( فروش )
۲ – الگوی دوم ( فروش ارزی )
۳ – الگوی سوم ( صورتحساب طلا،جواهر و پلاتین )
۴ – الگوی چهارم ( قرارداد پیمانکاری )
۵ – الگوی پنجم ( قبوض خدماتی )
۶ – الگوی ششم ( بلیط هواپیما )
۷ – الگوی هفتم ( صادرات )
همچنین صورتحساب الکترونیکی نوع دوم عبارتند از :
۱ – الگوی اول ( فروش )
۲ – الگوی دوم (صورتحساب طلا،جواهر و پلاتین )
لازم به ذکر است که صورتحساب نوع سوم فاقد هرگونه الگو می باشد.
صورتحساب های الکترونیکی همچنین دارای ۴ موضوع می باشد که این موضوعات عبارتند از :
۱ – صورتحساب الکترونیکی اصلی
۲ – صورتحساب الکترونیکی اصلاحی
۳ – صورتحساب الکترونیکی ابطالی
۴ – صورتحساب الکترونیکی برگشت از فروش
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص انواع صورتحساب های الکترونیکی و جزئیات مربوط به آن می توانید مقاله انواع صورتحساب های الکترونیکی را مطالعه کنید.
۲ – صورتحساب شمس
شاید الان که با صورتحساب الکترونیکی آشنا شده اید ابهامات و سوالاتی در خصوص این موضوع به ذهن شما رسیده باشد.
یکی از مهم ترین این سوالات و ابهامات این است که اگر بنا به دلایل مختلفی امکان صدور صورتحساب الکترونیکی وجود نداشت چه باید کرد ؟
پاسخ : صدور صورتحساب غیر الکترونیکی یا همان صورتحساب کاغذی !
برای این موضوع باید با مقررات صورتحساب غیر الکترونیکی یا همان صورتحساب کاغذی که صورتحساب دارای شماره مالیاتی سازمان مالیاتی ( به اختصار صورتحساب شمس ) نیز نامیده می شود را بررسی کنیم.
صورتحساب شمس صورتحسابی است دارای شماره مالیاتی که مودیان در زمان بروز حادثه یا نقص فنی که امکان صدور صورتحساب الکترونیکی وجود ندارد، از آن برای فروش کالا یا ارائه خدمت استفاده میکنند.
مودی مکلف است پس از بروز حادثه یا نقص فنی، مراتب را تا پایان روز اداری بعد از بروز حادثه یا نقض فنی، از طریق کارپوشه خود در سامانه مودیان یا به هر طریق دیگری که سازمان اعلام میکند، حسب مورد به سازمان یا شرکت معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی اعلام و برای فروش کالا یا ارائه خدمت از صورتحساب شمس استفاده نماید.
۳ – زمان صدور صورتحساب شمس
صورتحساب شمس صرفا در مواردی که بنا به دلایلی که خارج از اختیار مودی است امکان صدور صورتحساب الکترونیکی وجود ندارد قابلیت استفاده دارد.
این موارد عبارتند از :
۱ – حوادث و سوانح از قبیل آتش سوزی، سیل، زلزله و اتفاقات غیر مترقبه دیگر (جنگ و اغتشاشات)
۲ – سرقت تجهیزات مرتبط با صدور صورتحساب الکترونیکی
۳ – قطع برق
۴ – عدم امکان پرداخت در شبکه پرداخت الکترونیکی ( برای اشخاص حقیقی که حسب اعلام سازمان از دستگاه کارتخوان بانکی ( POS ) به عنوان پایانه فروشگاهی استفاده می نمایند ) که امکان صدور صورتحساب الکترونیکی را از مودی سلب می نماید.
۵ – نقص فنی شامل هرگونه اشکال سخت افزاری و نرم افزاری در تجهیزات مرتبط با صدور صورتحساب الکترونیکی که امکان صدور آن را از مودی حداکثر به مدت ۱۰ روز سلب می نماید.
مودی یا نهادهای ذی صلاح مسئول اعلام تاریخ رفع حوادث مذکور بوده و بعد از اعلام رفع حوادث مذکور، مودی حق استفاده از صورتحساب شمس را ندارد و در صورت صدور صورتحساب شمس موضوع از مصادیق ماده ۹ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان تلقی و تخلف محسوب می شود.
۴ – نحوه معرفی حساب های تجاری و غیر تجاری
به منظور پوشش حوادث و موارد نقص فنی و سایر موارد ذکر شده، در ابتدای هر دوره مالی ( ابتدای هر فصل )، با تشخیص سازمان مالیاتی، تعدادی شماره مالیاتی صورتحساب شمس از طریق کارپوشه در اختیار مودی قرار میگیرد. شماره های مالیاتی صورتحساب شمس صادره و تخصیص داده شده مربوط به هر دوره، تنها تا پایان همان دوره دارای اعتبار میباشند و قابل استفاده در دوره ها ی بعدی ( فصل های بعدی ) نمی باشد.
سازمان مالیاتی موظف است امکان درخواست تخصیص شماره های مالیاتی صورتحساب های شمس را بعد از اولین روز فعالیت برای واحدهای جدید التاسیس طی دوره مالیاتی را فراهم نماید و در صورت درخواست افزایش و نیاز فروشنده به تخصیص مجدد شماره مالیاتی صورتحساب شمس، سازمان موظف است، پس از ثبت درخواست فروشنده از طریق کارپوشه، حداکثر ظرف ۲۴ ساعت کاری نسبت به بررسی و تولید و تخصیص مجدد اقدام نماید.
امکان تخصیص مجدد شماره مالیاتی صورتحساب شمس در زمانی که مودی حد مجاز صدور صورتحساب الکترونیکی را رعایت نکرده باشد وجود ندارد و فقط در صورت پرداخت مالیات و عوارض به حساب سازمان قبل از ثبت صورتحساب شمس در کارپوشه، امکان تخصیص شماره مالیاتی صورتحساب شمس وجود دارد.
شماره/شماره های مالیاتی تخصیص داده شده به مودی در یک دوره مالیاتی، پس از ثبت مودی در سامانه مودیان و تعیین وضعیت توسط سازمان، در صورت عدم استفاده شماره های مالیاتی آنها به صورت خودکار از سامانه حذف خواهد شد.
لازم به ذکر است مودیانی که از دستگاه کارتخوان بانکی به عنوان پایانه فروشگاهی استفاده میکنند صورتحسابهای شمس صادره در زمان غیر فعال بودن دستگاه کارتخوان بانکی را باید پس از رفع حادثه و نقص فنی از طریق کارپوشه خود در سامانه مودیان ثبت نمایند.
سازمان موظف است بستر لازم را به منظور ثبت صورتحساب شمس توسط مودی در کارپوشه، پس از رفع حادثه یا نقص فنی، ایجاد نماید. صورتحساب هایی مورد پذیرش قرار میگیرد که تاریخ صدور صورتحساب با دوره زمان بروز حادثه و نقص فنی تطابق داشته باشند.
در موارد صدور صورتحساب شمس توسط فروشنده و عدم ثبت آن در پایانه فروشگاهی یا کارپوشه، خریدار (مودی) میتواند اطلاعات خرید خود را از طریق کارپوشه به سازمان اطلاع دهد. همچنین در موارد عدم ثبت صورتحساب شمس در کارپوشه، خریدار (مصرف کننده نهایی) میتواند اطلاعات خرید خود را از طریق بستر الکترونیک به سازمان اطلاع دهد.
دریافت مالیات بر ارزش افزوده همزمان با صدور صورتحساب شمس در زمان غیرفعال بودن کارپوشه ممنوع و از مصادیق تخلف ماده ۹ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان بوده و همچنین متخلفین مشمول پرداخت ۲ برابر مالیات بر ارزش افزوده دریافتی خواهند بود.
۵ – مقررات مربوط به صورتحساب شمس
مودی مالیاتی موظف است صورتحساب های شمسی که در دوران مربوطه صادر کرده است را حداکثر تا ۱۰ روز اداری پس از رفع حادثه یا نقص فنی در کارپوشه خود ثبت نماید. در صورت درخواست مودی و موافقت سازمان، مدت زمان این موضوع توسط سازمان حداکثر تا ۱۵ روز نیز قابل تمدید است.
همچنین مودی مکلف است حداکثر ۱۰ روز پس از پایان هر دوره مالیاتی نسبت به تعیین وضعیت صورتحساب های شمس استفاده نشده اقدام نموده و نتیجه را از طریق کارپوشه به سازمان اعلام نماید.
این نکته مهم را فراموش نکنید که در هنگام بروز حادثه یا نقص فنی در یک مکان پستی دارای فعالیت واحد با حداقل دو پایانه فروشگاهی / حافظه مالیاتی، مودی ضمن اعلام حادثه و نقص فنی به سازمان، می بایست از پایانه فروشگاهی / حافظه مالیاتی دیگر برای صدور صورتحساب الکترونیکی استفاده نموده و مجاز به استفاده از صورتحساب شمس نمیباشد، مگر اینکه امکان استفاده از کلیه پایانه های فروشگاهی فراهم نباشد.
همچنین پایانههای فروشگاهی / حافظه های مالیاتی که در فعالیت واحد برای مودیانی که دارای واحد آلاینده و غیرآلاینده موضوع ماده ۲۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۲ / ۳ / ۱۴۰۰ با خطوط تولیدی مجزا و محصول مستقل از هم و مطابق اعلام سازمان محیط زیست میباشند، نمی توانند جایگزین خطوط تولیدی دیگر، جهت صدور صورتحساب قرار گیرند.
در نهایت این نکته را در نظر داشته باشید که در صورت عدم رعایت احکام مذکور در خصوص ماده ۱۲ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان در خصوص اطلاع به سازمان مالیاتی یا شرکت معتمد درباره اطلاع رسانی درباره عدم امکان صورتحساب الکترونیکی مشمول جریمه ای معادل ۱ درصد فروش های انجام شده در مدت مربوطه یا مبلغ ثابت ۱ میلیون تومان ( هر کدام که بیشتر باشد ) خواهید شد.
۶ – سوالی درباره صورتحساب شمس دارید، به صورت رایگان از ما بپرسید!
۶ – سوالی درباره صورتحساب شمس دارید، به صورت رایگان از ما بپرسید!
پنل مشاوره رایگان حسابدانان، به عنوان اولین پنل مشاوره رایگان مالی و مالیاتی در ایران آماده پاسخگویی به کلیه سوالات شما در حوزه حسابداری، مالیات ، بیمه ، قانون کار و میاحث مربوطه می باشد.
شما عزیزان می توانید سوالات خود را به صورت متنی، صوتی و تصویری مطرح نمایید و ظرف ۲۴ ساعت پاسخ آن را دریافت کنید.
برای ورود به پنل مشاوره رایگان و پرسیدن سوالات خود اینجا کلیک کنید.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.