حق تمبر چیست ؟ نحوه محاسبه مالیات حق تمبر سرمایه شرکت ها
حق تمبر چیست ؟ نحوه محاسبه مالیات حق تمبر سرمایه شرکت ها
- نویسنده : حسابدانان
- سطح : عمومی
- پیش نیاز : ندارد
- مدت زمان مطالعه : ۱۰ دقیقه

فهرست مطالب :
مقدمه :
مالیات حق تمبر یکی از انواع مالیات های بر دارایی است که در ایران وصول می گردد.
اگر شما هم در خصوص مالیات حق تمبر سوالات و ابهاماتی دارید، در این مقاله می توانید پاسخ این سوالات را به دست آورید.
مواد ۴۴ تا ۵۱ قانون مالیات های مستقیم مربوط به مالیات حق تمبر می باشد و اکثر نکاتی که در این مقاله به آن اشاره میشود مربوط به این فصل از قانون مالیات های مستقیم است.
حق تمبر از انواع مالیات های مستقیم محسوب می شود اما گاها در برخی حالات ممکن است شیوه وصل آن به صورت غیر مستقیم نیز باشد.
در ادامه این مقاله این مالیات و نکات مهم مربوط به آن را بررسی خواهیم کرد.
۱ – تمبر چیست ؟ مالیات حق تمبر به چه معناست ؟
تمبر در لغت به معنی کاغذ بهاداری است که در اندازه و رنگ و طرح های مختلف توسط ادارات پست کشور چاپ و در دسترس عموم قرار می گیرد.
این مبلغ در ازای ثبت و صدور برخی دارایی های اشخاص اخذ می گردد و باعث رسمیت بخشیدن و لازم الاجرا شدن آنها نزد مراجع قانونی می گردد.
برخی از مودیان مالیات حق تمبر دارای پرونده ی مالیاتی بوده ( مثل : حق تمبر سرمایه شرکت ها ) و برخی دیگر دارای پرونده مالیاتی نمی باشند ( مثل : حق تمبر چک )
حق تمبر از طریق الصاق یا ابطال پرداخت می گردد.

۲ – انواع مالیات حق تمبر :
مالیات حق تمبر انواع مختلفی دارد.
مواد ۴۴، ۴۵، ۴۶، ۴۷ و ۴۸ قانون مالیات های مستقیم بیانگر انواع مالیات های حق تمبری است که بایستی پرداخت گردد.
در ادامه به بررسی هر یک از انواع مالیات های حق تمبر پرداخته ایم.
۱ ) حق تمبر هر برگ چک : طبق ماده ۴۴ قانون مالیات های مستقیم از هر برگ چک که از طرف بانکها چاپ میشود در موقع چاپ دویست ( ۲۰۰ ) ریال حق تمبر اخذ میشود.
۲ ) حق تمبر سفته و برات : طبق ماده ۴۵ قانون مالیات های مستقیم از هر برگ برات، فتهطلب ( سفته ) و نظایر آن ها نسبت به مبلغ آن ها معادل نیم در هزار حق تمبر اخذ میشود.
۳ ) حق تمبر اوراق تجاری :
اوراق تجاری در ایران مشمول پرداخت مالیات حق تمبر هستند.
بر اساس ماده ۴۶ قانون مالیات های مستقیم از کلیه اسناد تجاری قابل انتقال که در ایران صادر و یا معامله و مورد استفاده قرار داده می شود ( به استثنای اوراق مذکور در مواد ۴۵ و ۴۸ این قانون ) و اسناد کاشف از حقوق مالکیت نسبت به مالالتجاره از قبیل بارنامه دریایی و هوایی و همچنین اوراق بیمه مالالتجاره پنج هزار ( ۵۰,۰۰۰ ) ریال و بارنامه زمینی و صورت وضعیت مسافری یک هزار ( ۱,۰۰۰ ) ریال حق تمبر دریافت خواهد شد. موسسه های حمل و نقل، مسئول تنظیم دقیق بارنامه هستند و باید هویت و نشانی صحیح صاحب کالا و سایر اطلاعات مربوط را در آن درج نمایند و نسخ کافی اوراق مذکور را حداقل تا پنج سال از تاریخ صدور نگاهداری کنند.
همچنین طبق تبصره ماده ۴۶ قانون مالیات های مستقیم اسناد زیر نیز مشمول پرداخت حق تمبر به میزان مذکور خواهند بود.
۱ – از کارت معافیت هریک از مشمولان که به انحای مختلف از انجام دادن خدمت وظیفه معاف میشوند، بابت صدور کارت معافیت مذکور، مبلغ ده هزار ( ۱۰,۰۰۰ ) ریال.
۲ – از هرگونه گواهینامه رانندگی بینالمللی مبلغ پنجاه هزار ( ۵۰,۰۰۰ ) ریال.
۳ – از هر پلاک ترانزیت انواع خودرو و همچنین از شماره گذاری هر وسیله نقلیه که به صورت موقت وارد کشور می شود مبلغ دویست هزار ( ۲۰۰,۰۰۰ ) ریال.
۴ – از گواهینامه رانندگی انواع خودرو به ازای هر سال مدت اعتبار مبلغ یک هزار ( ۱,۰۰۰ ) ریال.
۵ – از کارنامه و گواهینامه دانشآموزان دوره ابتدایی، راهنمایی و متوسطه مبلغ یک هزار ( ۱,۰۰۰ ) ریال.
۶ – از دانشنامه و گواهی دانشنامه کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترا و بالاتر مبلغ ده هزار ( ۱۰,۰۰۰ ) ریال.
۷ – از گواهی ارزش تحصیلی دورههای ابتدایی، راهنمایی و متوسطه خارجی مبلغ بیست هزار ( ۲۰,۰۰۰ ) ریال.
۸ – از گواهی ارزش تحصیلی دورههای فنی و حرفهای و دانشگاهی خارجی مبلغ پنجاه هزار ( ۵۰,۰۰۰ ) ریال.
۹ – از پروانه مامایی یا مدرک تحصیلی دوره کاردانی و دندانپزشکی تجربی مبلغ بیست هزار ( ۲۰,۰۰۰ ) ریال.
۱۰ – از پروانه مشاغل پزشکی، دندانپزشکی، پیراپزشکی، دامپزشکی و داروسازی مبلغ یکصد هزار ( ۱۰۰,۰۰۰ ) ریال.
۱۱ – از جواز تأسیس، کارت شناسایی واحدهای تولیدی و معدنی، کارت بازرگانی، پروانه وکالت و کارشناسی و سایر پروانههای کسب و کار، بابت صدور مبلغ یکصد هزار ( ۱۰۰,۰۰۰ ) ریال و بابت تجدید آن ها مبلغ پنجاه هزار ( ۵۰,۰۰۰ ) ریال.
برای اطلاعات بیشتر درباره مالیات حق تمبر از محصول رایگان صفر تا صد مالیات حق تمبر دیدن فرمایید.
۴ ) حق تمبر قرارداد ها و اسناد بانکی :
بر اساس ماده ۴۷ قانون مالیات های مستقیم از کلیه قراردادها و اسناد مشابه آن ها به شرح زیر که بین بانکها و مشتریان آن ها مبادله یا از طرف مشتریان تعهد میشود، درصورتی که در دفاتر اسناد رسمی ثبت نشود، معادل ده هزار ( ۱۰,۰۰۰ ) ریال حق تمبر اخذ میشود :
۱ – برگ قبول شرایط عمومی حساب جاری.
۲ – قرارداد وام یا اعطای تسهیلات از هر نوع که باشد و نیز اوراق و فرمهای تعهدآوری که بانکها به نامهای مختلف در موقع انجام معاملات به امضای مشتریان خود میرسانند.
۳ – قراردادهای انواع سپردههای سرمایهگذاری.
۴ – وکالت نامه های بانکی که در دفتر بانک تنظیم میشود و مشتریان حق امضای خود را به دیگری واگذار مینمایند.
۵ – قراردادهای دیگری که بین بانکها و مشتریان منعقد میشود و طرفین تعهدات و مسئولیتهایی را به عهده میگیرند و به امور مذکور در این ماده مرتبط میشود.
۶ – ضمانتنامههای صادره از طرف بانکها.
۷ – تقاضای صدور ضمانتنامه در صورتی که تقاضا از طرف بانک قبول شده و ضمانتنامه صادر گردد.
۸ – تقاضای گشایش اعتبار اسنادی برای داخله ایران یا برای کشورهای خارج در صورتی که تقاضا از طرف بانک قبول شده و اعتبار اسنادی گشایش یابد.

۳ – مالیات حق تمبر سرمایه شرکت های تجاری :
مهم ترین نوع مالیات حق تمبر، مالیات حق تمبر سرمایه شرکت های تجاری است.
شرکت های تجاری بر اساس ماده ۲۰ قانون تجارت عباتند از :
۱ – شرکت های سهامی
۲ – شرکت های تضامنی
۳ – شرکت های با مسئولیت محدود
۴ – شرکت های تعاونی
۵ – شرکت های نسبی
۶ – شرکت های مختلط سهامی
۷ – شرکت های مختلط غیر سهامی
بر اساس ماده ۴۸ قانون مالیات های مستقیم، شرکت های تجاری به استثنا شرکت های تعاونی در ۲ زمان مشمول پرداخت نیم در هزار مالیات حق تمبر می باشند :
۱ – در زمان ثبت سرمایه اولیه در اداره ثبت شرکت ها
۲ – در زمان ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت ها
در ماده ۴۸ قانون مالیات های مستقیم این گونه بیان شده است :
« سهام و سهمالشرکه کلیه شرکتهای ایرانی موضوع قانون تجارت به استثنای شرکت های تعاونی براساس ارزش اسمی سهام یا سهم الشرکه به قرار نیم در هزار مشمول حق تمبر خواهد بود. »
کسور صد ( ۱۰۰ ) ریال هم صد ( ۱۰۰ ) ریال محسوب میشود.
مهلت پرداخت این مالیات دو ماه از تاریخ ثبت سرمایه یا ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت ها می باشد.
همچنین روز ثبت سرمایه یا افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت ها و روز پرداخت مالیات مربوطه جزو مهلت دو ماهه پرداخت حق تمبر محسوب نمی گردد.
به عنوان مثال در صورتی که شرکتی در تاریخ ۱۲ مهر ماه نسبت به ثبت سرمایه خود به مبلغ ( ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۱ ) ریال اقدام نماید، مبلغ حق تمبر و حداکثر مهلت پرداخت حق تمبر متعلق به شرح ذیل است :
۰۰۰ / ۰۰۰ / ۵۰۰ ریال = نیم در هزار * ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۱ ریال
همچنین آخرین مهلت پرداخت مالیاتی حق تمبر مذکور عبارت است ۱۴ آذر ماه. چرا که از ۱۲ مهر تا ۱۲ آذر معادل ۲ ماه خواهد بود که این تاریخ به علاوه ۲ روز ( روز ثبت سرمایه و روز پرداخت حق تمبر ) خواهد شد و این به این معناست که آخرین مهلت پرداخت حق تمبر فوق الذکر روز ۱۴ آذر ماه خواهد بود.
همچنین لازم به ذکر است که کاهش سرمایه شرکت های تجاری مشمول پرداخت مالیات حق تمبر نمی باشد.
حال فرض کنید شرکتی سرمایه اولیه خود را معادل مبلغ ( ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۱ ) ریال به ثبت می رساند. این ثبت سرمایه مطابق مثال بالا مشمول پرداخت حق تمبر خواهد بود.
سپس نسبت به کاهش سرمایه خود تا مبلغ ( ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۷۰۰ ) ریال اقدام می کند.
در این حالت که شرکت مذکور مبلغ ( ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۳۰۰ ) ریال کاهش سرمایه داشته است نیازی به پرداخت حق تمبر نمیباشد.
پس از مدتی شرکت مجددا مبلغ ( ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۲۰۰ / ۱ ) ریال افزایش سرمایه داده و حالا سرمایه ای معادل ( ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۵۰۰ / ۱ ) ریال دارد.
در این حالت به دلیل اینکه در گذشته ( زمان ثبت سرمایه اولیه ) حق تمبر سرمایه تا مبلغ ( ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۱ ) ریال پرداخت شده است، تا این مبلغ نیازی به پرداخت حق تمبر مجدد نیست و صرفا حق تمبر مربوط به مبلغ ( ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۵۰۰ ) ریال مازاد بایستی ظرف مدت دو ماه از تاریخ ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت ها پرداخت گردد.
در تبصره ماده ۴۸ قانون مالیات های مستقیم این چنان آمده است :
« حق تمبر سهام و سهمالشرکه شرکتها باید ظرف دو ماه از تاریخ ثبت قانونی شرکت و در مورد افزایش سرمایه و سهام اضافی از تاریخ ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکتها از طریق ابطال تمبر پرداخت شود.
افزایش سرمایه در مورد شرکتهایی که قبلا سرمایه خود را کاهش دادهاند تا میزانی که حق تمبر آن پرداخت شده است، مشمول حق تمبر مجدد نخواهد بود. »
گوش دهید : پادکست حقوق و دستمزد ۱۴۰۳
۴ – معافیت های مالیات حق تمبر :
در کنار انواع مالیات های حق تمبری که مورد بررسی قرار گرفته شد، موارد معافیت متعددی نیز در حوزه مالیات حق تمبر وجود دارد که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
مواردی که نیازی به پرداخت حق تمبر ندارند به شرح ذیل می باشند :
۱ – موسسات غیر تجاری ( طبق ماده ۴۸ قانون مالیات های مستقیم )
۲ – شرکت های غیر ایرانی ( طبق ماده ۴۸ قانون مالیات های مستقیم )
۳ – شرکت های تعاونی ( طبق ماده ۴۸ قانون مالیات های مستقیم )
۴ – صاحبان مشاغل، N G O ها و سایر اشخاص غیر شرکت های تجاری ( طبق ماده ۴۸ قانون مالیات های مستقیم )
۵ – شرکت های مستقر در مناطق آزاد تجاری ( طبق ماده ۱۳ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد )
۶ – شرکت مستقر در پارک علم و فناوری ( طبق ماده ۹ قانون حمایت های شرکت های دانش بنیان )
۷ – شرکت های عضو بورس و فرابورس که از محل آورده ی نقدی سهامداران و مطالبات حال شده سهامداران افزایش سرمایه می دهند ( طبق ماده ۲۷ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور )
از ورکشاپ رایگان حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ برای کسب اطلاعات بیشتر درباره نحوه محاسبه حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ دیدن فرمایید.
۸ – تأسیس شرکت جدید یا افزایش سرمایه شرکت موجود تا سقف مجموع سرمایههای ثبت شده شرکتهای ادغام یا ترکیب شده ( طبق بند الف ماده ۱۱۱ قانون مالیات های مستقیم )
۵ – جرایم مالیاتی مربوط به مالیات حق تمبر :
عدم پرداخت انواع مالیات های حق تمبر عنوان شده در این مقاله عبارت است از ۲ برابر مالیات حق تمبر پرداخت نشده در موعد مقرر.
در ماده ۵۱ قانون مالیات های مستقیم آمده است :
« در صورت تخلف از مقررات این فصل، متخلف علاوه بر اصل حق تمبر، معادل دو برابر آن جریمه خواهد شد. »
همچنین لازم به ذکر است که جرایم مذکور در راستای ماده ۱۹۱ قانون مالیات های مستقیم قابل بخشودگی می باشد.
جریمه دو برابری حق تمبر موضوع ماده ۵۱ قانون مالیات های مستقیم مشمول مرور زمان مالیاتی موضوع ماده ۱۵۷ قانون مالیات های مستقیم نمی باشد.
۶ – سوالی درباره مالیات حق تمبر دارید، مشاوره مالیاتی کسب و کار خود را از ما بگیرید!
مشاوره مالیاتی، به عنوان یکی از حوزه های تخصصی موسسه حسابدانان می تواند شما را در جلوگیری از تعلق جرایم و مجازات های مالیاتی یاری نماید. پنل مشاوره مالی و مالیاتی ما آماده پاسخگویی به کلیه سوالات شما در حوزه حسابداری، مالیات ، بیمه ، قانون کار و مباحث مربوطه به صورت آنلاین و حضوری می باشد.
برای ورود به پنل مشاوره مالیاتی و پرسیدن سوالات خود اینجا کلیک کنید.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.