فصل اول : تعاریف
ماده 1 : مفاهیم و اصطلاحات زیر در این آئین نامه دارای تعاریف مشروحه ذیل می باشند.
الف – کالاهای زنجیره : کلیه کالاها و خدمات مرتبط با کالاهای زنجیره مصرح در تبصره 5 ماده 17 قانون شامل آب ( آب تحویلی و خدمات انتقال آب )، برق ( برق تحویلی، آمادگی تولید، خدمات انتقال و توزیع برق )، نفت تولیدی ( نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی خام ) و خدمات مرتبط با نفت تولیدی توسط شرکت های تابعه شرکت ملی نفت ایران، فرآورده های تولیدی و وارداتی شامل پنج فرآورده اصلی نفتی ( بنزین، نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره و گاز مایع ) و سوخت هوایی و سایر فرآورده های نفتی تولیدی ( افزودنی های تولید پالایشگاه های داخل که به فرآورده های اصلی نفتی اضافه میشود.)
گاز طبیعی : مخلوطی از متان و مقادیر جزئی ترکیبات هیدروکربوری در حالات فیزیکی مختلف ( LNG، CNG و NG ) است که به منظور تامین انرژی یا سوخت توسط شرکت ملی گاز ایران با شرکتهای تابعه به اشخاص تولید کننده یا مصرف کننده فروخته می شود.
ب – اشخاص زنجیره : کلیه اشخاص فعال به ترتیب در زنجیره تولید، انتقال و توزیع و فروش مرتبط با کالاها و خدمات زنجیره می باشند.
پ – سازمان : سازمان امور مالیاتی کشور
ت – قانون : قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 02 / 03 / 1400
ماده 2 : اشخاص زنجیره مرتبط با کالاها و خدمات زنجیره موضوع این آئین نامه به سه گروه تفکیک و به شرح زیر تعریف می شوند.
الف – زنجیره مرتبط با نفت تولیدی، فرآورده های نفتی اصلی تولیدی و وارداتی و سایر فرآورده های نفتی تولیدی ( افزودنی های تولید پالایشگاه های داخل و شرکت های پتروشیمی که به فرآورده های نفتی اصلی اضافه میشود ) و گاز.
1 – اشخاص انتهای زنجیره :
1 – 1 – شرکت ملی نفت ایران ( نفت خام و میعانات گازی و گاز طبیعی خام )
1 – 2 – شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، شرکت های پالایش نفت، شرکت ملی گاز و شرکت های توزیع گاز استانی
2 – اشخاص ما قبل انتهای زنجیره : شرکت ملی نفت ایران و شرکت های تابعه، شرکت های پتروشیمی نوری، پتروشیمی بندر امام، پتروشیمی بوعلی، شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران، شرکت های پالایش نفت (تهران، شیراز، اصفهان، تبریز، کرمانشاه، آبادان، امام خمینی (ره) شازند، بندر عباس و لاوان)، شرکت نفت ستاره خلیج فارس، شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، شرکت انتقال گاز ایران، شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران، شرکت های پالایش ( گاز سرخون و قشم، ایلام، شهید هاشمی نژاد، بید بلند، پارس جنوبی، پارسیان، فجر جم و بید بلند 2 )، مجتمع گاز پارس جنوبی، شرکت ذخیره سازی گاز طبیعی شرکت های توزیع گاز استانی
ب – زنجیره مرتبط با آب
1 – اشخاص انتهای زنجیره : شرکت های آب منطقه ای، شرکت سهامی آب و برق خوزستان، شرکت های آب و فاضلاب استانی و شرکت های تبصره 1 و 2 موضوع قانون تشکیل شرکت های آب و فاضلاب ( مصوب 1369 )
2 – اشخاص ماقبل انتهای زنجیره : شرکت های آب منطقه ای، سازمان آب و برق خوزستان، شرکت های مدیریت آبرسانی خلیج فارس، شرکت تامین تصفیه آب و فاضلاب تهران، شرکت های آب و فاضلاب استانی و شرکت های تبصره 1 و 2 موضوع قانون تشکیل شرکت های آب و فاضلاب مصوب 1369 و کلیه اشخاص اعم از حقیقی با حقوقی دولتی یا غیر دولتی که ماقبل اشخاص انتهای زنجیره به امر تولید، تصفیه و یا عرضه آب و فاضلاب و پاب و خدمات انتقال موارد یاد شده اشتغال داشته و تمام یا بخشی از درآمد حاصله آنها بابت فروش و ارایه خدماتی است که توسط اشخاص بند یک عرضه می شود.
ج – زنجیره مرتبط با برق
1 – اشخاص انتهای زنجیره شرکت های برق منطقه ای و شرکتهای توزیع نیروی برق
2 – اشخاص ما قبل انتهای زنجیره کلیه اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی دولتی یا غیر دولتی، که ماقبل اشخاص انتهای زنجیره به امر تولید و یا عرضه کالاها و خدمات مرتبط با عرضه برق اشتغال داشته و تمام یا بخشی از درآمد آنها بابت تکمیل زنجیره عرضه برق توسط اشخاص بند یک است.
فصل دوم : مقررات
ماده 3 : اشخاص زنجیره بابت عرضه کلیه کالاها و خدمات خود اعم از کالاهای زنجیره و سایر کالاها و خدمات، مکلف به صدور صورتحساب هستند. عرضه و فروش کالاهای زنجیره و ارایه خدمات مرتبط با آن به استثنای اشخاص انتهای زنجیره بابت فروش کالاها و خدمات به خارج از زنجیره به ترتیب در زنجیره مستلزم محاسبه و درج مالیات و عوارض مربوطه در صورتحساب نخواهند بود.
ماده 4 : نحوه ثبت مالیات بر ارزش افزوده و اعتبار مالیاتی به شرح بندهای این ماده تعیین می شود.
1 – عرضه کالاها و خدمات غیر مرتبط با زنجیره به اشخاص زنجیره مستلزم صدور صورتحساب و درج مالیات و عوارض در آن می باشد.
2 – یارانه پرداختی دولت به شرکت های زنجیره، ماخذ محاسبه مالیات و عوارض ارزش افزوده نمی باشد و مالیات و عوارض پرداختی بابت خرید نهاده ها با رعایت سایر مقررات به طور کامل قابل پذیرش بوده و قابل تسهیم به بخش معاف و غیر معاف نخواهد بود.
3 – اعتبار مالیاتی شرکت های ماقبل انتهای زنجیره، حسب درخواست قابل استرداد با انتقال با رعایت ماده 8 قانون می باشد.
4 – ماخذ محاسبه مالیات بر ارزش افزوده فروش در انتهای زنجیره قیمت فروش مصوب داخلی می باشد.
5 – اعتبار مالیاتی شرکت های انتهای زنجیره بابت خرید کالاها و خدمات مشمول غیر از کلاهای زنجیره با رعایت ماده 8 این قانون و تبصره های آن به عنوان اعتبار مالیاتی قابل پذیرش می باشد.
فصل سوم : سایر مقررات
ماده 5 : وزارت نفت و وزارت نیرو ( شرکت توانیر، شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران و شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور ) مکلفند اشخاص زنجیره ( شامل نام، شناسه ملی و… ) موضوع تبصره 5 ماده 17، به ترتیب از تولید تا انتهای زنجیره توزیع و فروش را حداکثر ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ این آئین نامه، به همراه فهرست کالاها و خدمات قابل ارایه هر شرکت در زنجیره به حلقه بعدی با ذکر شناسه کالاها و خدمات مذکور به سازمان اعلام نمایند. تغییرات در فهرست اشخاص موضوع تبصره موصوف توسط وزارتخانه های ذی ربط به سازمان اعلام می شود.
ماده 6 : با عنایت به مفاد تبصره 1 بند ( الف ) ماده 26 قانون، آن بخشی از نفت خام، میعاناتگازی و گاز طبیعی خام که توسط وزارتنفت ( شرکت های تابعه ) به شرکت های داخل زنجیره تولید فرآورده های نفتی ( موضوع تبصره 5 ماده 17 ) و کار طبیعی فروخته می شود، همچنین واردات بنرین و سوخت هواپیما و گاز طبیعی توسط وزارت نفت ( شرکت های تابعه )، در این مرحله مستلزم محاسبه و دریافت مالیات و عوارض ارزش افزوده از حلقه بعدی و نیز پرداختی در مرحله واردات ( مفاد تبصره 2 ماده 17 ) حسب مورد نمی باشد و مالیات و عوارض فروش فرآورده های تولید شده از کالای مزبور و نیز بنزین و سوخت هواپیما و گاز طبیعی وارداتی در مراحل بعدی عرضه حسب مقررات این آئین نامه محاسبه و وصول خواهد شد و مفاد ماده 4 آئین نامه نیز در این خصوص تسری دارد.
آئین نامه فوق در اجرای تبصره ۵ ماده 17 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 02 / 03 / 1400 در سه فصل تنظیم شده و مشتمل بر 6 ماده می باشد و مقررات آن از تاریخ اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400 10 /10 / 1400، لازم الاجرا می باشد.
جواد اوجی – وزیر نفت
سید احسان خاندوزی – وزیر امور اقتصادی و دارایی
علی اکبر محرابیان – وزیر نیرو