منو
درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می گردد عبارت است از کل مال‌الاجاره، اعم از نقدی و غیر نقدی، پس از کسر بیست و پنج درصد ( 25% ) بابت هزینه‌ها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره.
درآمد مشمول مالیات در مورد اجاره دست اول املاک مورد وقف یا حبس بر اساس این ماده محاسبه خواهد شد.
در رهن تصرف، راهن طبق مقررات این فصل مشمول مالیات خواهد بود.
هرگاه موجر مالک نباشد، درآمد مشمول مالیات وی عبارت است از مابه التفاوت اجاره دریافتی و پرداختی بابت ملک مورد اجاره.
حکم این ماده در مورد خانه‌های سازمانی متعلق به اشخاص حقوقی در صورتی که مالیات آنها طبق دفاتر قانونی تشخیص شود جاری نخواهد بود. [1]
تبصره 1 :
محل سکونت پدر یا مادر یا همسر یا فرزند یا اجداد و همچنین محل سکونت افراد تحت تکفل مالک اجاری تلقی نمی شود مگر اینکه به موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت می شود. در صورتی که چند واحد مسکونی، محل سکونت مالک و یا افراد مزبور باشد، یک واحد برای سکونت مالک و یک واحد مسکونی برای هر یک از افراد مذکور به انتخاب مالک از شمول مالیات موضوع این بخش خارج خواهد بود.
تبصره 2 :
املاکی که مجانا در اختیار سازمان‌ها و موسسات موضوع ماده 2 این قانون قرار می‌گیرد غیر اجاری تلقی می شود.
تبصره 3 :
از نظر مالیات بر درآمد اجاره املاک هر واحد آپارتمان یک مستغل محسوب می شود.
تبصره 4 :
در مورد املاکی که با اثاثه یا ماشین‌آلات به اجاره واگذار می شود، درآمد ناشی از اجاره اثاثه و ماشین‌آلات نیز جزء درآمد ملک محسوب و مشمول مالیات این فصل می شود.
تبصره 5 :
مستحدثاتی که طبق قرارداد از طرف مستأجر در عین مستأجره به نفع موجر ایجاد می شود، بر اساس ارزش معاملاتی روز تحویل مستحدثه به موجر تقویم و پنجاه درصد ( 50% ) آن جزء درآمد مشمول مالیات اجاره سال تحویل محسوب می گردد.
تبصره 6 :
هزینه‌هایی که به موجب قانون یا قرارداد به عهده مالک است و از طرف مستأجر انجام می شود و همچنین مخارجی که به موجب قرارداد انجام آن از طرف مستأجر تقبل شده در صورتی که عرفا به عهده مالک باشد، به بهای روز انجام هزینه تقویم و به عنوان مال‌الاجاره غیر نقدی به جمع اجاره بهای سال انجام هزینه اضافه می شود.
تبصره 7 :
در صورتی که مالک اعیان احداث شده در عرصه استیجاری ملک را کلا یا جزئا به اجاره واگذار نماید، مبلغ اجاره پرداختی بابت عرصه به نسبت مورد اجاره از مال‌الاجاره دریافتی کسر و مازاد طبق مقررات صدر این ماده مشمول مالیات خواهد بود.
تبصره 8 :
در صورتی که مالک محل سکونت خود را بفروشد و در سند انتقال بدون اجاره بها مهلتی برای تخلیه ملک داده شود، در مدتی که محل سکونت انتقال‌دهنده می باشد تا شش ماه و در بیع شرط مادام که طبق شرایط معامله مبیع در اختیار بایع شرطی است، اجاری تلقی نمی شود مگر اینکه به موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت می شود.
تبصره 9 :
وزارتخانه‌ها، موسسات و شرکت‌های دولتی و دستگاه‌هایی که تمام یا قسمتی از بودجه آنها به وسیله دولت تأمین می شود، نهادهای انقلاب اسلامی، شهرداری‌ها و شرکت‌ها و موسسات وابسته به آنها و همچنین سایر اشخاص حقوقی مکلف اند مالیات موضوع این فصل را از مال‌الاجاره‌هایی که پرداخت می‌کنند کسر و
تا پایان ماه بعد [2] به اداره امور مالیاتی محل وقوع ملک پرداخت و رسید آن را به موجر تسلیم نمایند.
تبصره 10 :
واحدهای مسکونی متعلق به شرکت‌های سازنده مسکن که قبل از انتقال قطعی و طبق اسناد و مدارک مثبته به موجب قرارداد واگذار می گردد مادام‌که در تصرف خریدار می‌باشد، در مدت مذکور اجاری تلقی نمی شود و از لحاظ مالیاتی با خریدار مانند مالک رفتار خواهد شد مشروط براینکه مالیات نقل و انتقال قطعی موضوع ماده 59 این قانون به مأخذ تاریخ تصرف پرداخت شده باشد.
تبصره 11 :
مالکان مجتمع‌های مسکونی دارای بیش از سه واحد استیجاری که با رعایت الگوی مصرف مسکن بنا به اعلام وزارت راه و شهرسازی [3] ساخته شده یا می شوند در طول مدت اجاره از صد در صد ( 100% ) مالیات بر درآمد املاک اجاری معاف می باشد در غیر این صورت درآمد هر شخص ناشی از اجاره واحد یا واحدهای مسکونی در تهران تا مجموع یکصد و پنجاه مترمربع زیر بنای مفید و در سایر نقاط تا مجموع دویست مترمربع زیربنای مفید از مالیات بر درآمد ناشی از اجاره املاک معاف می باشد. [4]
1 – به موجب ماده 18 قانون اصلاح موادی از قانون مالیات های مستقیم مصوب (27 / 11 / 1380)، تبصره های 1، 9 و 10 ماده 53 قانون اصلاح و یک عبارت از متن قبلی تبصره 2 آن حذف شد.
2 – به موجب تبصره 3 ماده 219 موضوع بند 53 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم مصوب ( 31/ 04 / 1394)، درتبصره 9 ماده 53، ماده 86، ماده 88، تبصره 2 ماده 103، تبصره 5 ماده 109، ماده 126 و تبصره 2 ماده 143 عبارت « تا پایان ماه بعد » حسب مورد جایگزین عبارت‌های « ظرف ده روز »، « ظرف سی‌روز » و « منتهی ظرف سی‌روز » شد.
3 – به موجب ماده 4 قانون تشکیل وزارت راه و شهرسازی مصوب ( 31/ 03 / 1390)، عبارت « وزارت راه و شهرسازی » جایگزین عبارت « وزارت مسکن و شهرسازی » شده است.
4 – لازم به ذکر است که قبلا به موجب ماده 11 قانون « تشویق و احداث و عرضه واحدهای مسکونی استیجاری » مصوب ( 24/ 03 / 1377)، کلیه واحدهای مسکونی دارای زیربنای 120 مترمربع و کمتر که به منظور سکونت به اجاره واگذار می شدند، از پرداخت ( 100% ) مالیات بر درآمد اجاری معاف بودند. ضمنا به موجب ماده 18 قانون اصلاح موادی از قانون مالیات های مستقیم مصوب ( 27 /11 / 1380)، تبصره 11 به ماده 53 الحاق شد.
