در چهل و ششمین (۴۶) قسمت از مجموعه پادکست های حسابدانان، قصد داریم در خصوص بحث مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده نمایشگاه های اتومبیل صحبت کنیم.

بحث مالیات نمایشگاه های اتومبیل در سال های اخیر اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است و با توجه به این که امروزه این صنف، به عنوان یکی از اصناف فعال در جامعه محسوب می شود، دارای نکات مالیاتی زیادی است و به همین دلیل موضوع پادکست امروز را به خود اختصاص داده است.

ابتدا لازم است بدانید در ماده ۳۵۷ قانون تجارت در خصوص فعالیت های حق العملکاری صحبت شده است و می گوید: حق العملکار کسی است که به اسم خود و به حساب دیگری ( آمر ) معاملاتی کرده و در مقابل حق العملی دریافت می دارد.

چرا تعریف حق العملکاری در خصوص مالیات نمایشگاه های اتومبیل حائز اهمیت است؟

فعالیت نمایشگاه های اتومبیل به صورت کلی به دو قالب اصلی به شرح زیر تقسیم بندی می شود:

۱ – حالت اول حالتی است که نمایشگاه دار، مالک اتومبیل ها نیست و اتومبیل ها توسط برخی از مالکین برای فروش در نمایشگاه قرار دارند و صاحب نمایشگاه ملزم است برای آن ها مشتری پیدا کند. در این حالت معامله بین خریدار و فروشنده صورت می گیرد و نمایشگاه دار درصدی به عنوان کارمزد دریافت می کند.

۲ – در حالت دوم نمایشگاه دار مالک اتومبیل ها است، به این صورت که اتومبیلی می خرد و آن را برای فروش در نمایشگاه خود می گذارد، در این حالت صاحب نمایشگاه در قالب فروشنده است و تکالیف مالیاتی و نحوه محاسبه مالیات او بر اساس فروش اتومبیل است.

در حالت اول نمایشگاه دار در قالب حق العمکار است، یعنی برای مالی که برای شخص دیگری است، مشتری پیدا می کند و بابت فروش ماشین، درصدی تحت عنوان حق العمل دریافت می کند. همچنین طبق اطلاعیه ای که توسط اتحادیه نمایشگاه های اتومبیل صادر شده است، درصد حق العمل نمایشگاه های اتومبیل، ۱ درصد از خریدار و ۱ درصد از فروشنده است و مجموعا نمایشگاه دار، ۲ درصد مبلغ فروش را حق العمل دریافت می کند.

دانستن این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که درآمد مشمول مالیات صاحب نمایشگاه را تعیین می کند، به این صورت که اگر نمایشگاه دار، خود، مالک اتومبیل ها باشد، مابه التفاوت مبلغ خرید و فروش منهای سایر هزینه ها مثل هزینه اجاره، هزینه حقوق و دستمزد و … به عنوان درآمد مشمول مالیات او شناخته می شود و اگر نمایشگاه دار حق العملکار باشد و خریدار و فروشنده را به هم  وصل کند و درصد دریافت کند، با فرض کارمزد ۲ درصد، برای اتومبیلی که مبلغ آن ۱/۲۰۰/۰۰۰/۰۰۰ تومان است، مجموع دریافتی نمایشگاه دار برابر با  ۲۴/۰۰۰/۰۰۰ تومان است که اگر این عدد منهای سایر هزینه ها شود، درآمد مشمول مالیات به دست می آید.

بنابراین قدم اول در پرونده های نمایشگاه های اتومبیل، شناسایی قالب فعالیت شخص نمایشگاه دار است.

البته در برخی حالات ممکن است صاحب نمایشگاه هر دو فعالیت را همزمان انجام دهد که در هر صورت با توجه به نوع معامله، درآمد مشمول مالیات شخص صاحب نمایشگاه تعیین می شود.

نرخ مالیات نمایشگاه های اتومبیل چقدر است؟

 نرخ مالیاتی نمایشگاه های اتومبیل بستگی به حقیقی یا حقوقی بودن فعالیت صاحب نمایشگاه دارد، در بعضی موارد نمایشگاه دار شرکت ثبت می کند که در این صورت طبق ماده ۱۰۵ قانون مالیات های مستقیم که می گوید نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی ۲۵ درصد است، مالیات محاسبه می شود و اگر صاحب نمایشگاه شخص حقیقی باشد، مالیات آن به نرخ ماده ۱۳۱ قانون مالیات های مستقیم که دارای نرخ پلکانی است، محاسبه خواهد شد.

اگر تمایل دارید با جزئیات ماده ۱۳۱ قانون مالیات های مستقیم و اعداد و ارقام نرخ های پلکانی آن بیشتر آشنا شوید، پادکست مالیات حقوق ۱۴۰۳ را گوش دهید، زیرا این نرخ ها در محاسبه مالیات حقوق سال ۱۴۰۳ نیز کاربرد دارند.

بخشنامه های مربوط به مالیات نمایشگاه های اتومبیل:

در مطالب بالا، به صورت کلی، نحوه تعیین مالیات نمایشگاه های اتومبیل را بیان کردیم.

حال می خواهیم به بررسی برخی بخشنامه های سازمان مالیاتی در خصوص حق العملکارها و کسانی که قالب فعالیت آن ها مشابه این حالت است، بپردازیم.

در برخی مشاغل، صاحبان درآمد، مدعی هستند که همه وجوه واریزی به حساب بانکی یا دستگاه کارتخوان آن ها، درآمدشان محسوب نمی شود، مثلا در بسیاری از نمایشگاه های اتومبیل ممکن است خریدار، وجه معامله را از دستگاه کارتخوان بکشد، ولی تمام این پول متعلق به نمایشگاه دار نباشد، بلکه پول تا زمانی که معامله صورت گیرد، پیش وی به امانت می ماند و در نهایت نمایشگاه دار بخشی اعظمی از این مبلغ را به مالک می دهد.

اما در این بین چالش اصلی بسیاری از نمایشگاه های اتومبیل این است که گاهی اداره امور مالیاتی تمام این وجوه واریز شده به حساب صاحب نمایشگاه را درآمد تلقی می کند و این جاست که دانستن مقررات مالیاتی در این خصوص دارای اهمیت است، مثل بند ۲۰ بخشنامه ۲۰۰/۹۹/۱۶ که در خصوص نحوه رسیدگی به تراکنش های بانکی مشکوک از سال ۱۳۹۹ صادر شده و از آن به بعد پرونده های تراکنش بانکی به صورت جدی تری در حال پیگیری است.

علاوه بر این، بخشنامه ۸۳/۸۲۶ مورخ ۲ اسفند ۱۳۸۲ و بخشنامه  ۸۱۴/۵۷ مورخ ۲۳ بهمن ماه سال ۱۴۰۲ نیز با موضوع تاکید بر اجرای بخشنامه رسیدگی به تراکنش های بانکی در راستای برپایی میز خدمت  وجوه واریزی به حساب بانکی تجاری پوز نمایشگاه اتومبیل صادر شده است.

مالیات بر ارزش افزوده نمایشگاه های اتومبیل:

تا اینجا در خصوص مالیات بر درآمد نمایشگاه های اتومبیل صحبت کردیم، اما در خصوص مالیات بر ارزش افزوده نمایشگاه های اتومبیل نیز نکات زیر حائز اهمیت است.

مالیات بر ارزش افزوده، از ابتدای مهر ماه سال ۱۳۸۷ اجرا شد و اشخاص مشمول آن موظف هستند مبلغ ارزش افزوده ای را که مازاد بر مبلغ فروش کالا یا خدمات دریافت می کنند، به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند.

اما نکته اینجاست که آیا نمایشگاه های اتومبیل مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند یا خیر؟

بر اساس بند ۶ فراخوان مرحله ۴ ارزش افزوده، نمایشگاه های اتومبیل از ابتدای مهر ماه سال ۱۳۸۹ موظف به انجام تکالیف مربوط به ارزش افزوده هستند و باید مازاد حق العملی را که از مشتری دریافت می کنند، به سازمان مالیاتی پرداخت کنند و در پایان هر فصل به همراه اظهارنامه ارزش افزوده تحویل دهند.

آقای سرحدی، مدرس و مشاور امور مالیاتی، در این پادکست، ضمن تشریح مطالب بالا، در انتهای توضیحات خود توصیه خود را برای عملکرد بهتر صاحبان نمایشگاه های اتومبیل این طور بیان می کنند: 

“تا جایی که می توانید از ورود پول به حساب بانکی خود جلوگیری کنید، چون همه این پول درآمد شما نیست و اگر قرار است پول بین خریدار و فروشنده رد و بدل شود، حساب خود را درگیر آن نکنید، در غیر این صورت، در زمان رسیدگی چالش خواهید داشت، همیشه پیشگیری بهتر از درمان است.”