پایانه فروشگاهی چیست ؟
پایانه فروشگاهی چیست ؟
- نویسنده : حسابدانان
- سطح : متوسط
- پیش نیاز : مقاله صفر تا صد سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی
- مدت زمان مطالعه : ۷ دقیقه
- تاریخ به روز رسانی: ۱۴۰۳/۰۱/۱۹
این یادداشت بخشی از مقاله مرجع صفر تا صد سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی می باشد. برای مطالعه کامل همه چیز درباره سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی چیست اینجا کلیک کنید
فهرست مطالب :
۱ – مقدمه
صندوق فروشگاهی برای اولین بار توسط جیمز ریتتی پس از جنگهای داخلی آمریکا اختراع شد. او صاحب یک رستوران در دایتون، اوهایو، در ایالات متحده آمریکا بود و میخواست از سرقت داراییش توسط کارکنان جلوگیری نماید. او مدل ریتتی ( Ritty ) را در سال ۱۸۷۹ – پس از دیدن یک ابزار که تعداد چرخشهای پروانه در یک کشتی بخار را میشمرد – اختراع نمود. او با کمک برادرش جان ریتتی، در سال ۱۸۸۳ حق امتیازش را به ثبت رساند.
ویلیام بروبک برای اولین بار دستگاه پوز یا پایانه فروش ( Point of sale= POS ) مجهز به میکروکنترلر را در سال ۱۹۷۴ ساخت و در فروشگاه مک دونالد به کار گرفته شد. روی این دستگاه به ازای انواع غذاها، یک کلید مخصوص کار گذاشته شده بود و دارای کلیدهای رقمی برای تعیین تعداد سفارش بود.
اوایل دهه هفتاد شمسی و با شروع صدور کارت های بانکی سیستم بانکی کشور دچار تغییر بزرگی شد و مدتی بعد بحث استفاده از پایانه فروش در فروشگاه های زنجیره ای ایران مطرح شد که قابلیت استصال به درگاه پرداخت بانکی کشور را نیز داشته باشند.
۲ – پایانه فروشگاهی چیست ؟
به زبان ساده پایانه فروشگاهی وسیله ای است که به واسطه آن فروش کالا و خدمات اشخاص ثبت و از طریق صدور صورتحساب الکترونیکی برای سازمان مالیاتی ارسال می شود.
پایانه فروشگاهی وسیله ای است که همزمان توانایی انجام ۳ کار اصلی را داشته باشد :
۱ – اتصال به درگاه های الکترونیکی پرداخت رسمی کشور
۲ – اتصال به سامانه مودیان
۳ – امکان صدور صورتحساب الکترونیکی
به عبارتی پایانه فروشگاهی سخت افزار یا نرم افزاری است که بتواند به سامانه مودیان متصل شود و اطلاعات مربوط به کلیه تراکنش ها و صورتحساب های الکترونیکی صادر شده را به آن منتقل کند.
وسایلی مثل رایانه، دستگاه کارتخوان ( دستگاه پوز ) و یا سامانه های پرداخت الکترونیکی حتی تلفن های همراه دیجیتال از انواع متداول پایانه فروشگاهی محسوب میشوند.
دستگاههای کارتخوان بانکی یا دستگاه های کارتخوان نرم افزاری نیز از مهم ترین انواع پایانه های فروشگاهی هستند.
درگاههای پرداخت الکترونیکی نیز به عنوان یک پایانه فروشگاهی مجازی برای آن دسته از مودیان کاربرد دارد که فروش خود را به صورت آنلاین و غیر حضوری انجام می دهند.
برای آشنایی بیشتر با صورتحساب های الکترونیکی پیشنهاد میکنیم مقاله صورتحساب الکترونیکی چیست را مطالعه کنید.
همچنین پایانه فروشگاهی باید امکان اتصال به سامانه مودیان را نیز داشته باشد تا کلیه اطلاعات مربوط به فعالیت مودی از طریق حافظه مالیاتی به سامانه مودیان منتقل گردد و در پرونده و سوابق مالیاتی مودی ثبت شود.
سومین ویژگی مهم پایانههای فروشگاهی امکان صدور صورتحساب الکترونیکی است.
صورتحساب الکترونیکی صورتحسابی است که به صورت الکترونیکی و به صورت سیستمی صادر میشود.
در بند « ب » ماده ۱ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، پایانه فروشگاهی این چنین تعریف می شود :
ب – پایانه فروشگاهی : رایانه، دستگاه کارتخوان بانکی ( pos )، درگاه پرداخت الکترونیکی یا هر وسیله دیگری که امکان اتصال به شبکه های الکترونیکی پرداخت رسمی کشور و سامانه مودیان را داشته و از قابلیت صدور صورتحساب الکترونیکی برخوردار باشد.
لازم به ذکر است که مؤدیان به وسیله پایانه فروشگاهی که دارای حافظه مالیاتی و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری میباشد مبادرت به صدور صورتحساب الکترونیکی مینمایند.
در بند « ث » ماده ۱ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، صورتحساب الکترونیکی این چنین تعریف می شود :
صورتحسابی است دارای شماره منحصر به فرد مالیاتی که اطلاعات مندرج در آن، در حافظه مالیاتی فروشنده ذخیره می شود. مشخصات و اقلام اطلاعاتی صورتحساب الکترونیکی، متناسب با نوع کسب و کار توسط سازمان تعیین و اعلام می شود. در مواردی که از دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه پرداخت الکترونیکی به عنوان پایانه فروشگاهی استفاده می شود، رسید یا گزارش الکترونیکی پرداخت خرید صادره در حکم صورتحساب الکترونیکی است.
نکته بسیار مهم در خصوص پایانه های فروشگاهی در حال استفاده این است که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف بود با همکاری سازمان ظرف مدت یک سال پس از ابلاغ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان ( یعنی تا تاریخ ( ۱۱ / ۰۸ / ۱۳۹۹ ))، نسبت به ساماندهی دستگاه های کارتخوان بانکی و یا درگاه های پرداخت الکترونیکی اقدام نماید و با ایجاد تناظر بین آنها با مجوز فعالیت و شماره اقتصادی بنگاه های اقتصادی به هر یک از پایانههای فروش، شناسه یکتا اختصاص میدهد. پس از تخصیص شناسه مذکور، کلیه تراکنشهای انجام شده از طریق حساب های بانکی متصل به دستگاههای کارتخوان بانکی و نیز درگاههای پرداخت الکترونیکی به عنوان تراکنش های بانکی مرتبط با فعالیت شغلی صاحب حساب بانکی محسوب شده و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است در چهارچوب قانون و مقررات مربوطه، اطلاعات این تراکنشهای بانکی شامل مانده اول دوره، وجوه واریزی، وجوه برداشت شده و مانده آخر دوره هر حساب بانکی را در اختیار سازمان قرار دهد که این موضوع بسیار حائز اهمیت و کلیدی است.
در مقاله مالیات دستگاه های کارتخوان به صورت کامل به موضوع کارتخوانها و نحوه محاسبه مالیات آنها پرداخته ایم.
پس از اتمام مدت مذکور فوق، اتصال دستگاههای کارتخوان بانکی ( pos ) و یا درگاه های پرداخت الکترونیکی که تعلق آنها به مؤدی معین توسط سازمان امور مالیاتی تأیید نشده باشد، به شبکه پرداخت بانکی کشور ممنوع است.
از مهم ترین نکات لازم به ذکر در خصوص پایانه های فروشگاهی این است که بانک مرکزی و حسب مورد کلیه بانک ها و ارائه دهندگان خدمات پرداخت موظف هستند مشخصات بهره برداران کلیه دستگاه های کارتخوان بانکی ( pos ) و پایانههای پرداخت الکترونیکی را به سازمان اعلام کنند. در صورت تخلف از حکم این ماده، مرتکبان به مجازات درجه شش قانون مجازات اسلامی به غیر از حبس محکوم میشوند.
پادکست مالیات تراکنش های بانکی را بشنوید تا مهم ترین نکات مربوط به مالیات حساب های بانکی را یاد بگیرید.
۳ – اشخاص مشمول استفاده از پایانه فروشگاهی :
چه اشخاصی باید از پایانه فروشگاهی استفاده کنند ؟
در پاسخ به این سوال ۲ گروه از فعالان اقتصادی را نام می بریم :
۱ – خرده فروشیها
۲ – واحد های صنفی که مستقیما با مصرف کننده نهایی ارتباط دارند.
مطابق آئین نامه اجرائی تبصره ۳ ماده ۱۶۹ : منظور از مصرف کننده نهایی اشخاص حقیقی هستند که کالاها و خدمات را برای مصرف و نیاز شخصی خود خریداری می کنند و از آن برای عرضه مجدد به دیگران استفاده نمیکنند.
طبق ماده ۲ قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان :
” خردهفروشیها و واحدهای صنفی که مستقیماً با مصرفکننده نهائی ارتباط دارند، علاوه بر عضویت در سامانه مؤدیان، موظف به استفاده از پایانه فروشگاهی میباشند. استفاده از پایانه فروشگاهی برای مؤدیانی که مستقیماً با مصرفکننده نهائی ارتباط ندارند، الزامی نیست؛ اما مؤدیان مزبور موظفند کلیه صورتحسابهای خود را به ترتیبی که سازمان مقرر میکند، از طریق سامانه مؤدیان صادر کنند… “
خرده فروشان اشخاصی هستند که کالا و خدمات خود را به صورت تکی و خرد به فروش میرسانند و عمده فروش محسوب نمیشوند.
واحدهای صنفی که مستقیما با مصرف کننده نهایی ارتباط دارند نیز همانطور که از اسمش پیداست اشخاصی هستند که کالا ها و خدمات را به اشخاصی می فروشند که برای نیاز شخصی خود خرید انجام میدهند، نه برای معاملات بعدی آن.
همچنین در صورتی که مؤدیانی به دلیل ارائه کالا و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده و نیز ماهیت کسب و کار آنها، امکان عضویت در سامانه مؤدیان و صدور صورتحساب الکترونیکی را نداشته باشند، فهرست آن ها به موجب پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و پس از تصویب هیأت وزیران، حداکثر تا پایان دی ماه هر سال برای عملکرد سال بعد توسط سازمان، اعلام خواهد شد.
اشخاص مشمول مکلف اند شماره حساب یا حساب های بانکی و شناسه یکتای دستگاههای کارتخوان بانکی ( pos ) یا درگاههای پرداخت الکترونیکی مورد استفاده برای فعالیت شغلی خود را به از طریق سامانه مودیان به سازمان مالیاتی اعلام کنند.
ضمنا در موارد استفاده از حساب بانکی یا دستگاه کارتخوان بانکی ( pos ) یا درگاههای پرداخت الکترونیکی جدید، اشخاص مشمول مکلفند اطلاعات آنها را بلافاصله از طریق کارپوشه خود در سامانه مؤدیان به سازمان اعلام کنند.
در پادکست مالیات دستگاه های کارتخوان در خصوص نکات مهم مالیات کارتخوان ها به صورت مفصل صحبت کرده ایم.
نکته ضروری دیگر در خصوص پایانههای فروشگاهی عبارت است از اینکه در صورتی که به هر دلیل اعم از تعطیلی ( موقت یا دائم ) و یا انحلال واحد کسب و کار، بهرهبرداری از پایانه فروشگاهی به طور موقت یا دائم متوقف شود، اشخاص مشمول مکلفند مراتب را ظرف مدت ده روز از توقف بهرهبرداری از طریق کارپوشه خود در سامانه مؤدیان حسب مورد به سازمان یا شرکت معتمد ارائهدهنده خدمات مالیاتی اعلام کنند.
پیشنهاد مشاهده : محصول رایگان صفر تا موفقیت در مالیات
در نهایت توجه داشته باشید در مواردی که تعطیلی واحد کسبی به حکم مراجع قانونی ذیربط باشد ( مثلا به موجب حکم دادگاه باشد ) و یا در موارد قوه قهریه یا بروز حوادث غیرمترقبه ( مثل سیل، زلزله و … ) که مبتنی بر علل و جهاتی خارج از اراده اشخاص مشمول باشد و بر اثر آن اطلاع به سازمان ممکن نباشد، اشخاص مشمول تا رفع موانع قهریه مذکور از رعایت مهلت زمانی مقرر در این ماده مستثنی می باشند.
لازم به ذکر است در مواردی که از دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه پرداخت الکترونیکی به عنوان پایانه فروشگاهی استفاده میشود، رسید یا گزارش الکترونیکی پرداخت خرید صادره در حکم صورتحساب الکترونیکی است و اشخاص مذکور نیازی به صدور صورتحساب الکترونیکی از طریق سامانه مودیان ندارند.
همچنین به منظور تسهیل تکالیف مودیان مشمول این قانون، سازمان میتواند مؤدیانی که میزان فروش سالانه آنها کمتر از بیست و پنج برابر معافیت موضوع ماده ۸۴ قانون مالیاتهای مستقیم باشد را از صدور صورتحساب الکترونیکی معاف نماید. مأخذ محاسبه مالیات و عوارض مؤدیان مذکور با توجه به میزان فروش آنها در هر دوره مالیاتی و ضریبی که توسط سازمان تعیین میشود، محاسبه و مالیات آن پس از کسر اعتبار قابل قبول دریافت میشود. ضریب مذکور بر اساس نوع کسب و کار، ترکیب اقلام خریداریشده مؤدی که در سامانه مؤدیان ثبت شده و با توجه به نرخ مالیات بر ارزش افزوده اقلام خریداری و فروخته شده مؤدی در چهارچوب آییننامه اجرایی این ماده که ظرف یکماه از تاریخ لازمالاجرا شدن آن، توسط سازمان تهیه شده و بهتصویب هیأت وزیران میرسد، محاسبه میگردد.
در صورت خرید سایر مؤدیان از مؤدیانی که از معافیت موضوع این ماده، استفاده میکنند خریدهای مذکور مبنای محاسبه اعتبار مالیاتی نمیباشد و به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی پذیرفته نمیشود. همچنین مصرفکنندگان نهائی که از مؤدیان موضوع این ماده خرید کنند، مشمول حکم ماده ۱۸ این قانون نمیشوند.
۴ – انواع پایانه های فروشگاهی :
نرم افزارهای حسابداری مهمترین نوع پایانه های فروشگاهی رایانه ای هستند که پس از استقرار سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی باید قابلیت صدور صورتحساب الکترونیکی را داشته باشند، در غیر این صورت کاربردی در نظام مالیاتی ندارند.
در صورتی که خریداران کالا و خدمات شما فعالان اقتصادی باشند ملزم به استفاده از نرم افزار های حسابداری به عنوان پایانه فروشگاهی خود برای صدور صورتحساب الکترونیکی و ارسال آن به سامانه مودیان می باشید.
دستگاه های کارتخوان بانکی یا دستگاه های کارتخوان نرم افزاری ( اندرویدی ) نیز از مهم ترین انواع پایانه های فروشگاهی هستند.
در این نوع از پایانههای فروشگاهی صورتحساب هایی صادر می شود که فقط اطلاعات فروشنده در آن درج شده و برای فعالان اقتصادی که خریدار آن ها نیز فعال اقتصادی هستند، کاربردی ندارد. یکی از جهات مهم عدم کاربرد برای فعالان اقتصادی عدم استفاده از اعتبار ارزش افزوده آن می باشد، به این دلیل که در این صورتحساب های صادره از پایانه های فروشگاهی اطلاعات خریدار درج نمی گردد.
در صورتی که فروش شما به مصرف کنندگان نهایی باشد ملزم به استفاده از دستگاه های کارتخوان به عنوان پایانه فروشگاهی خواهید بود.
درگاه های پرداخت الکترونیکی نیز به عنوان یک پایانه فروشگاهی مجازی برای آن دسته از مودیان کاربرد دارد که فروش خود را به صورت آنلاین و غیر حضوری انجام میدهند.
۵ – نحوه محاسبه مالیات پایانه های فروشگاهی :
همانطور که استفاده از پایانه فروشگاهی به عنوان یک تکلیف مالیاتی محسوب می شود، عدم رعایت مقررات مربوط به پایانه فروشگاهی و عدم انجام تکالیف مربوطه موجب تعلق جرایم مالیاتی میشود.
جرایم مربوط به پایانه های فروشگاهی عبارتند از :
۱ – عدم استفاده از پایانه فروشگاهی : ده درصد ( ۱۰% ) مجموع مبلغ فروش انجام شده بدون استفاده از پایانه فروشگاهی، یا بیست میلیون ( ۲۰.۰۰۰.۰۰۰ ) ریال، هر یک که بیشتر باشد و محرومیت از اعمال معافیت های مالیاتی، نرخ صفر و مشوق های موضوع قانون مالیات های مستقیم در همان سال مالی.
۲ – عدم اعلام شماره حساب یا حساب های بانکی واحد اقتصادی که گردش مالی واحد از طریق آن یا آن ها انجام می شود : ده درصد ( ۱۰% ) مجموع مبلغ فروش انجام شده بدون استفاده از پایانه فروشگاهی، یا بیست میلیون ( ۲۰.۰۰۰.۰۰۰ ) ریال، هر یک که بیشتر باشد و محرومیت از اعمال معافیت های مالیاتی، نرخ صفر و مشوق های موضوع قانون مالیات های مستقیم در همان سال مالی.
در خصوص جرائم قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان توجه به نکات ذیل ضروری است :
اولا : مبلغ جریمههای ثابت مندرج در این قانون، متناسب با نرخ تورم سالانه بر اساس آخرین اعلام بانک مرکزی، هر سال توسط سازمان اعلام می شود.
ثانیا : سازمان نمی تواند بیشتر از پنجاه درصد ( ۵۰% ) جریمه های موضوع این ماده را مطابق ماده ۱۹۱ قانون مالیات های مستقیم مورد بخشودگی قرار دهد.
۶ – جرایم مالیاتی مربوط به پایانه های فروشگاهی :
یکی از تکالیف بسیار مهم دارندگان دستگاه های کارتخوان مربوط به پایانه های فروشگاهی عبارتند از :
۱ – عدم استفاده از پایانه فروشگاهی ده درصد ( ۱۰% ) مجموع مبلغ فروش انجام شده بدون استفاده از پایانه فروشگاهی، یا بیست میلیون ( ۲۰.۰۰۰.۰۰۰ ) ریال، هر یک که بیشتر باشد و محرومیت از اعمال معافیت های مالیاتی، نرخ صفر و مشوق های موضوع قانون مالیات های مستقیم در همان سال مالی.
۲ – عدم اعلام شماره حساب یا حساب های بانکی واحد اقتصادی که گردش مالی واحد از طریق آن یا آنها انجام می شود : ده درصد ( ۱۰% ) مجموع مبلغ فروش انجام شده بدون استفاده از پایانه فروشگاهی، یا بیست میلیون ( ۲۰.۰۰۰.۰۰۰ ) ریال، هر یک که بیشتر باشد و محرومیت از اعمال معافیت های مالیاتی، نرخ صفر و مشوق های موضوع قانون مالیات های مستقیم در همان سال مالی.
در خصوص جرائم قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان توجه به نکات ذیل ضروری است :
اولاً : مبلغ جریمههای ثابت مندرج در این قانون، متناسب با نرخ تورم سالانه بر اساس آخرین اعلام بانک مرکزی، هر سال توسط سازمان اعلام می شود.
ثانیاً : سازمان نمی تواند بیشتر از پنجاه درصد ( ۵۰% ) جریمه های موضوع این ماده را مطابق ماده ۱۹۱ قانون مالیات های مستقیم مورد بخشودگی قرار دهد.
نکته مهم این که طبق ماده ۲ قانون تسهیل تکالیف مودیان جهت اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان این اختیار به سازمان امور مالیاتی داده شده است که « تا پایان سال ۱۴۰۳ تا صد درصد ( ۱۰۰% ) جریمه های موضوع ماده ۲۲ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان را مورد بخشودگی قرار دهد. »
۷ – راهنمای ثبت و معرفی دستگاه های کارتخوان در سامانه مالیاتی :
یکی از تکالیف بسیار مهم دارندگان دستگاه های کارتخوان معرفی دستگاه خود به سازمان مالیاتی می باشد که در ادامه چگونگی انجام این کار را بررسی خواهیم کرد.
مرحله اول ( معرفی حساب بانکی ) :
۱ – ورود به سامانه https://register.tax.gov.ir و درج نام کاربری و رمز عبور و کلمه امنیتی
۲ – ورود به پرونده مالیاتی و انتخاب گزینه ویرایش اطلاعات ثبت نام
۳ – انتخاب قسمت مجوز ها و حسابها و معرفی حساب بانکی از قسمت الصاق حساب های بانکی تجاری به این پرونده
مرحله دوم ( معرفی دستگاه کارتخوان ) :
برای معرفی دستگاه های کارتخوان مودیان نمی توانند خود به معرفی دستگاه ها یا حذف آنان یا حتی جابجایی بین پروندههای مالیاتی خود بپردازند.
بعد از افتتاح حساب در زمان گرفتن دستگاه کارتخوان از طریق بانک های رسمی کشور، حتما می بایست یه کد رهگیری پرونده مالیاتی جهت فعال سازی آن دستگاه به بانک مربوطه داده شود.
حال اگر دستگاه کارتخوان شما به هر نحوی به هیچ یک از پرونده های مالیاتی موجود در سامانه شما متصل نبود، می توانید با تماس گرفت با پشتیبان های دستگاه های کارتخوان خود مانند : به پرداخت ملت، پرداخت الکترونیک پاسارگاد، پرداخت الکترونیک سامان، آسان پرداخت پرشین یا سایر صادر کنندگان دستگاه های کارتخوان این امر را انجام دهید.
۸– سوالی درباره پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان دارید، از حسابدانان بپرسید!
پنل مشاوره حسابدانان، به عنوان اولین پنل مشاوره مالی و مالیاتی در ایران آماده پاسخگویی به کلیه سوالات شما در حوزه حسابداری، مالیات، بیمه، قانون کار و مباحث مربوطه می باشد.
شما عزیزان می توانید سوالات خود را به صورت متنی، صوتی و تصویری مطرح نمایید و ظرف ۲۴ ساعت پاسخ آن را دریافت کنید. برای ورود اینجا کلیک کنید.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.